O'tkir bargli zarnab
O‘tkir bargli zarnab (Taxus cuspidata Siebold & Zucc.) Тис остроконечный
O‘tkir bargli yoki Uzoq Sharq zarnabi kichik daraxt bo‘lib, bo‘yi 10-12 metrga, diametri 1,5 metrga yetadi, yoyiq shox-shabbali. Po‘stlogi qizil-qo‘ng‘ir rangda bo‘lib, oq, sariq dog‘lari bor. Novdalari yashil rangda, urug‘i oval tuxumsimon. Urug‘idan yaxshi ko‘payadi. Zarnab Uzoq Sharqning dengiz bo‘yi mintaqalaridagi ninabargli va yaproqbargli daraxt turlari bilan birgalikda aralash o‘rmonlarda o‘sadi. U sovuqqa va issiqqa chidamli bo‘lib, xushmanzara daraxt hisoblanadi. Daraxt turi ikki uyli (kamdan-kam hollarda bir uyli ), doim yashil, shamol yordamida changlanadi. Katta daraxt namunalari kamdan-kam holda uchraydi, eng keng tarqalgan daraxt 6 m balandlikda va diametri 30 sm gacha.
Urugʻi tuxumsimon yoki oval-elliptik, yassisimon, uzunligi 5 dan 6,5 mm gacha, eni 4—4,5 mm ga yetadi, sentyabrda pishadi. Ular jigarrang rangga ega, go‘shtli, yorqin qizil anevrizma bilan o‘ralgan , shirin ta’mga ega va barglardan farqli o‘laroq zaharli emas. Har 5-7 yilda bir marta hosildorligi ortadi. Ildiz tizimi sayoz, ammo kuchli, ildiz so‘rg‘ichlar hosil qilib oʻsadi.
Toshkent Botanika bog‘iga Taxus cuspidate Siebold & Zucc. turning urug‘lari Polsha davlatidan, akademik F.N. Rusanov tamonidan 1962-yilda introduksiya qilish maqsadida olib kelinib ko‘chatxonalarga ekilgan. Urug‘lardan ekilgan nihollar 1962-yilning aprel oyida unub chiqgan va yosh nihollari 1963-yilda Igna bargli daraxtlar kolleksiyasiga ko‘chirib o‘tkazilgan. Hozirgi vaqtda kolliksiyada ushbu turning 3 -ta katta yoshli daraxtlar o‘smoqda.
