Oranjereya haqida qisqacha ma’lumot.
Akademik F.N.Rusanov nomidagi Toshkent Botanika bog‘i hududiy-tarkibiy bо‘linmasiga kiruvchi Oranjereyaga 1997 yilda asos solingan bо‘lib, 6 ta bо‘limdan iborat. Laboratoriya binosi bilan birga xisoblanganda 1200 m2 joyni egallaydi. 3 m lik chuqurlikdagi 2 ta katta blok, balandligi 10 m tashkil qiladi. Bundan tashqari 4 ta kichkina blok balandligi 5.5 m dan iborat. Xar bir blokda suv xavzalari mavjud bо‘lib, ularda suv va botqoq о‘simliklari ustida turli xil tajribalar olib boriladi. Hozirgi kunda Botanika bog‘i Oranjereyasi 400 dan ortiq tropik va subtropik о‘simliklar mavjud. Bunday о‘simliklarning asosiy qismini boshqa davlatlardan olib kelingan introduksiya qilingan о‘simliklar tashkil qilganligi bilan alohida ahamiyat kasb etadi.
Har bir blok о‘simliklari oilasi, turkumi va tur bо‘yicha joylashtirilgan. Misol tariqasida, 1 blokda asosan kaktuslar, aloyelar, agava va yukalar mavjud, suv xavzasida esa Eyxorniya lar parvarish qilinadi. Oranjereyadagi har bir о‘simlik о‘zining manzaraliligi, iqlim sharoitlariga moslashuvchanligi va albatta dorivorlik va shifobaxshlik xususiyatiga ega.
Hozirgi kunda qish mavsumida ham ochilib gullab turgan о‘simlik turlari mavjud. Bu gullar о‘zining chiroyi va manzaraliligi bilan Oranjereyamizga yanada kо‘rk bag‘ishlab turibti.
Begoniya-fransuz olimi Mishel Begon sharafiga berilgan. Begonia jinsi Begoniaceae oilasining eng katta va eng mashhuri bо‘lib, 1000 dan ortiq turlarni о‘z ichiga oladi. Begonia tropik о‘rmonlarda, shuningdek dengiz sathidan 3000-4000 m balandlikdagi tog‘larda, tropik va subtropik mintaqalarning quruq yashash joylarida kamroq tarqalgan. Begonia turlarining eng kо‘p soni Janubiy Amerikada bо‘lib, shimolda Meksikaga etib boradi. Begonia eng mashhur dekorativ gullaydigan va dekorativ bargli о‘simliklardan biridir. Kо‘pchilik begonialar butun yozda gullaydi, lekin agar tо‘g‘ri sharoit yaratilsa, ular kuzda ham, qishda ham gullashi mumkin. Kо‘pgina begonialar kompozitsiyalarni yaratishda, turar-joy binolarini obodonlashtirish uchun dekorativ barglar va gulli о‘simliklar sifatida ishlatiladi.
Kliviya(lot. Clívia) — Amarillislar oilasiga mansub kо‘p yillik doimiy yashil о‘t о‘simliklar turkumi. О‘simlikshunos Jon Lindli Nortumberlend gersogi sharafiga Klivia nomini berdi. Taxminan 60 sm balandlikdagi kо‘p yillik, ot о‘simliklar bir-birini mahkam yopib turadigan vaginal, teriga о‘xshash barglari soxta poya hosil qiladi. Gullar tо‘q sariq, qizg‘ish-tо‘q sariq yoki sarg‘ish-pushti bо‘lib, zich kо‘p gulli soyabonda (60 tagacha gul) tо‘plangan. Kompozitsiyalarni yaratishda, turar-joy binolarini obodonlashtirish uchun dekorativ barglar va gulli о‘simliklar sifatida ishlatiladi.
